Wielka Sobota to dzień święcenia pokarmów, ognisk przed kościołami, przejmującej liturgii Wigilii Paschalnej w kościołach. Święcenie pokarmów tradycyjnie odbywało się w domach zamożniejszych gospodarzy, przy kapliczkach lub przydrożnych krzyżach, albo przy dworach, tak jak np. działo się to w Ciekotach przed dworkiem Żeromskich, gdzie bryczką zajeżdżał ksiądz z Leszczyn, aby poświęcić pokarmy znoszone w koszach, kobiałkach, miskach.
Dbano o dekorację stołu pod święcone, przykrytego śnieżnobiałą tkaniną, dekorowanego kolorowymi wycinankami, wąsami zajęczymi, czy borowiną, z barankiem z masła lub ciasta po środku. Stoły uginały się od obfitości jaj, mięsiw, bab i kołaczy. Sól, chrzan, masło, chleby – to także obowiązkowe elementy święconych pokarmów. Po obrzędzie poświęcenia, pokarmy umieszczano na honorowym miejscu na stole, aż do wielkanocnego śniadania. Przy kościołach w wielkosobotnie wieczory płoną ogniska – święci się ogień i ciernie, zazwyczaj tarniny, na pamiątkę ukoronowania Chrystusa koroną cierniową. Zarówno poświęcona woda zabrana z kościołów, i ciernie miały szerokie zastosowanie chroniące obejście i domowników od wszelkiego zła.
Celebracje liturgii paschalnej odbywały się dawniej w nocy i kończyły nad ranem, procesją rezurekcyjną i radosnym Alleluja. W tę wyjątkową noc, a i potem przez cały świąteczny dzień trwały wielkie kanonady, z użyciem ładunków często własnego pomysłu, jako salut na cześć Zmartwychwstałego Chrystusa i na pamiątkę wielkiego łoskotu, z jakim usuwał się kamień grobowy oraz oślepiającego światła, które stało się w czas Zmartwychwstania.
Wstęp do skansenu będzie bezpłatny w godz. 10.30-12.30.
Napisz komentarz
Komentarze