"Imaginarium afrykańskie Henryka Sienkiewicza"

Pisarz myślał o niej od dawna, ulegając fascynacji Czarnym Lądem, jaka zapanowała w Europie w XIX wieku.

Istotnym powodem podróży było również poszukiwanie inspiracji twórczych, Sienkiewicz już od pewnego czasu nosił się z zamiarem napisania książki o handlu niewolnikami.

Jak wyglądała kilkumiesięczna podróż pisarza, przekonacie się na wystawie "Imaginarium afrykańskie Henryka Sienkiewicza" w Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.

Na wystawie zostały zaprezentowane dzieła malarskie, grafiki, fotografie, nawiązujące do poruszanych na ekspozycji wątków, miejsc i ludzi, ale także przedmioty codziennego użytku, związane z kulturą krajów, w których autor Trylogii gościł. Całość jest opowieścią o skutkach szerzenia idei imperialnych na przełomie XIX i XX wieku.

 

Podróż pisarza do Afryki w latach 1890–1891 zbiegła się z apogeum kolonializmu europejskiego na tym kontynencie. Główne powody afrykańskich ekspedycji to przede wszystkim: pasja poznawcza, badania naukowe, szukanie inspiracji twórczych – dziennikarskich i literackich. W przypadku autora W pustyni i w puszczy wydaje się, że wszystkie te czynniki skłoniły go do podjęcia decyzji o podróży – trudnej, wymagającej dobrego zdrowia, układów i pieniędzy.  Pokłosiem kilkumiesięcznego pobytu w Afryce – poza powieścią o przygodach Stasia i Nel – są Listy z Afryki publikowane w „Słowie” od 31 stycznia 1891 do 27 lutego 1892 roku. Stanowią one bogate źródło dla badaczy. Na szczególną uwagę zasługują opisane przez Sienkiewicza formy działalności Europejczyków związane z ekspansją kolonialną: handel egzotycznymi towarami, ale także ludźmi, tworzenie struktur administracji – bezwzględnej, nastawionej na wyzysk tubylców, narzucanie własnych norm i praw kosztem łamania miejscowych systemów, korupcja, rozwijająca się propaganda kolonialna. Pisarz przekonał się, jak wyglądało agresywne zawłaszczanie i penetrowanie obcych terytoriów. Wskazał na groźne konsekwencje tych zjawisk dla Afrykańczyków. Wśród nielicznych pozytywów podkreślił ważną rolę misji katolickich, niesienie osiągnięć cywilizacyjnych zacofanym krajom, rozwój badań naukowych. Na wystawie zostaną zaprezentowane dzieła malarskie, grafiki, fotografie, nawiązujące do poruszanych na ekspozycji wątków, miejsc
i ludzi, ale także przedmioty codziennego użytku, związane z kulturą krajów, w których autor Trylogii gościł. Całość będzie opowieścią o skutkach szerzenia idei imperialnych na przełomie XIX i XX wieku.

 

Kurator: Łukasz Wojtczak

Koordynator: Agnieszka Dziwoń

Aranżacja: Michał Obiedziński

Termin: 25 kwietnia ­­­­– 29 października 2023

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku

 

Zbiory użyczyli: Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Etnograficzne w Krakowie, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie