Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu Radio Rekord onair Radio Rekord onair
środa, 17 grudnia 2025 02:46

Kronikarz świętokrzyskiego folkloru cz. I

Edward Szylko – nauczyciel z powołania, regionalista z zamiłowania, zbieracz i piewca świętokrzyskiego folkloru, zwłaszcza tego nam najbliższego, przez kilkanaście lat był związany z Ostrowcem.

Edward Szylko urodził się 22 września 1900 r. w Annopolu, jako piąte z siedmiorga dzieci Marii z Jaroszków i Jerzego Szylków. Wychowywał się i dorastał w Borowie, gdzie jego rodzice prowadzili kilkumorgowe gospodarstwo rolne.

Edukację rozpoczął w szkole powszechnej w Borowie, którą ukończył w 1912 r. W 1916 r. wstąpił do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Zamościu. Był zdolny, pracowity i ambitny. Uczył się bardzo dobrze, do tego angażował społecznie.

W 1917 r. zmarł mu ojciec. Rodzina Szylków znalazła się w ciężkim położeniu materialnym. Jedna z sióstr Edwarda była zamężna, druga dorabiała krawiectwem. Matce i pozostałemu rodzeństwo było ciężko. Mimo to Edward nie przerwał edukacji. 21 maja 1920 r. „o własnych siłach: korzystając ze stypendium, z utrzymania w internacie i dorabiając korepetycjami” ukończył Seminarium. 29 maja złożył egzamin końcowy przed Komisją Egzaminacyjną i uzyskał świadectwo uprawniające go do pełnienia obowiązków tymczasowego nauczyciela szkół powszechnych. Jako że w czasie nauki w seminarium pobrał stypendium w kwocie 2396 marek pol., był zobowiązany do pięcioletniej służby w szkołach publicznych. Marzył o kontynuowaniu nauki, o studiach wyższych, ale na razie plany te musiał odłożyć na przyszłość.

1 sierpnia 1920 r. Szylko został nauczycielem w szkole w Klimontowie. Nim podjął pierwszą pracę, powołano go do wojska. Jako szeregowiec służył w Suwałkach w 24. pułku piechoty. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Z wojska zwolniono go 31 stycznia 1921 r.

We wrześniu 1921 r. nauczał w szkole w Widawie w powiecie Łask. Z dniem 1 października 1921 r. podjął pracę w szkole w Sadłowicach w gminie Wilczyce. 1 grudnia 1921 r. został nauczycielem w siedmioklasowej szkole w Sandomierzu. Pracował w niej do 31 lipca 1926 r. W tym czasie nawiązał współpracę i zaprzyjaźnił się z Aleksandrem Patkowskim, nauczycielem, społecznikiem, organizatorem życia kulturalno-oświatowego. Włączył się w działalność założonego przez niego w 1923 r. Powszechnego Uniwersytetu Regionalnego im. Stanisława Konarskiego w Sandomierzu (PUR), który organizował wykłady i ćwiczenia z przyrody, etnografii, językoznawstwa, historii i nauk społecznych. Szylko działał w kółku etnograficznym. Skupił się na zbieraniu folkloru muzycznego. Zajął się także gwarą. W ramach badań regionalnych pomagał różnym instytucjom naukowym w zbieraniu rozmaitych danych, opracowywaniu ich i dostarczaniu, np. w roku 1925/26 przeprowadził badania antropologiczne na grupie uczniów szkoły, w której nauczał.

W tym czasie rozwinął działalność publicystyczną i wydawniczą. Dużo pisał. Wyniki swoich badań i obserwacji publikował w rozmaitych pismach i wydawnictwach zwartych. W latach 1929-1931 był członkiem redakcji miesięcznika PUR „Nasze Drogi”. Po likwidacji tego pisma w 1931 r. założył „Sandomierski Ruch Regionalny”; to także był organ PUR o tematyce regionalnej.

W Sandomierzu Szylko związał się z ruchem krajoznawczym. Wstąpił do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Odbywał liczne wycieczki, z których sporządzał skrupulatne notatki, dotyczące głównie zabytków architektury i wydarzeń historycznych mających miejsce w odwiedzanych przez niego miejscowościach.

W 1926 r. na własną prośbę został przeniesiony do siedmioklasowej szkoły w Ożarowie. Uczył tam w starszych klasach języka polskiego, historii, geografii, śpiewu, wychowania fizycznego. Był nauczycielem z prawdziwego zdarzenia. Kochał szkołę, młodzież i swój zawód. Nie stosował kar cielesnych, co wówczas było rzadkością. Prowadził ciekawe lekcje, potrafił zainteresować tematem. Uczniowie go uwielbiali. Władze szkolne i gminne doceniały jego pracę.

Ciąg dalszy jutro.

http://swietokrzyskie.cozadzien.pl/ostrowiec/kronikarz-swietokrzyskiego-folkloru-cz-ii/47926

 

 



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

Komentarze